پنج توزیع لینوکس برای امنیت

آیا از نگرانی مداوم درباره اینکه چه کسی ممکن است فعالیت‌های شما را در کامپیوتر رصد کند خسته شده‌اید؟ آیا از تلاش برای مقابله با افراد یا گروه‌های مخربی که به دنبال آلوده کردن سیستم شما با بدافزار هستند به ستوه آمده‌اید؟ شاید زمان آن رسیده باشد که از سیستم‌عامل‌های macOS یا ویندوز ۱۱ به یک توزیع لینوکس متمرکز بر حریم خصوصی مهاجرت کنید. چندین توزیع لینوکس با تمرکز بر امنیت و حریم خصوصی در دسترس هستند و در این مقاله از آی‌کد آکادمی، فهرستی از توزیع‌هایی را گردآوری کرده‌ام که اگر به امنیت اهمیت می‌دهید، ارزش امتحان کردن دارند.

لینوکس کوداچی (Kodachi Linux) – راه‌اندازی در محیطی امن

لینوکس کوداچی که بر پایه دبیان ساخته شده، گزینه‌ای عالی برای افرادی است که به امنیت اهمیت می‌دهند. این توزیع تمام ترافیک آنلاین شما را از طریق یک VPN و شبکه تور (Tor) هدایت می‌کند و از پروتکل DNSCrypt برای افزایش امنیت استفاده می‌کند. این ترکیب، لایه‌های متعددی از حفاظت در برابر نظارت و ردیابی فراهم می‌کند؛ تهدیداتی که در دنیای امروز بسیار رایج هستند. برخلاف بسیاری از توزیع‌های لینوکس که احتمالاً تجربه کرده‌اید، کوداچی از یک هسته لینوکس تقویت‌شده (Hardened Kernel) بهره می‌برد که شامل بهبودها و تغییرات متعددی برای افزایش امنیت و حریم خصوصی به‌صورت پیش‌فرض است.

در این توزیع، ابزارهایی نظیر VeraCrypt برای رمزنگاری، KeePassXC برای مدیریت رمزهای عبور، BleachBit برای پاکسازی داده‌ها و برنامه‌های ارتباطی امن مانند Thunderbird همراه با Enigmail و Signal به‌صورت پیش‌فرض در دسترس هستند. نکته جالب درباره کوداچی این است که از مدل «وصل و اجرا» (Plug-and-Play) استفاده می‌کند، به این معنا که سیستم‌عامل روی دیسک سخت (HDD) یا SSD نصب نمی‌شود. این توزیع به‌طور کامل برای اجرا در حالت زنده (Live Session) طراحی شده و اثر بسیار کمی روی سخت‌افزار میزبان به جا می‌گذارد. اگر تجربه استفاده از دیسک زنده اوبونتو برای نصب سیستم‌عامل را داشته‌اید، کوداچی نیز به همین شکل عمل می‌کند.

علاوه بر این، کوداچی دارای داشبوردهای نظارتی است که اطلاعات امنیتی را در لحظه نمایش می‌دهند و این ویژگی آن را برای کاربران مبتدی و حرفه‌ای که به حریم خصوصی اهمیت می‌دهند، ایده‌آل می‌کند. با به‌روزرسانی‌های منظم و تنظیمات امنیتی جامع از زمان بوت تا خاموش شدن سیستم، کوداچی گزینه‌ای عالی برای افرادی است که تازه به دنیای لینوکس وارد شده‌اند.

تیلز (Tails) – آیا مخفی است؟ آیا امن است؟

سیستم زنده ناشناس (The Amnesic Incognito Live System) یا به اختصار تیلز (Tails)، تقریباً به‌طور کامل بر حفظ ناشناس بودن و حریم خصوصی تمرکز دارد. مشابه کوداچی، این توزیع نیز به‌طور کامل از یک درایو USB یا دی‌وی‌دی اجرا می‌شود و هیچ اثری روی سخت‌افزار میزبان باقی نمی‌گذارد، مگر اینکه به‌صورت دستی تنظیمات دیگری اعمال کنید. یکی دیگر از ویژگی‌های مشترک تیلز، مدیریت دسترسی به اینترنت است که تمام ترافیک را از طریق شبکه تور هدایت می‌کند تا فعالیت‌های شما کاملاً ناشناس بماند و از نظارت و جاسوسی در امان باشید.

پس از راه‌اندازی، تیلز مجموعه‌ای از برنامه‌های پیش‌نصب‌شده را ارائه می‌دهد، از جمله مرورگر تور (Tor Browser) برای وب‌گردی امن، Electrum برای مدیریت ارزهای دیجیتال، GnuPG برای رمزنگاری، و ابزارهایی مانند OnionShare و Thunderbird برای مدیریت ایمیل و ارتباطات. اگر بخواهید داده‌هایی را بین جلسات مختلف حفظ کنید، می‌توانید از فضای ذخیره‌سازی رمزنگاری‌شده استفاده کنید؛ در غیر این صورت، با خاموش شدن سیستم، تمام داده‌ها پاک می‌شوند.

تیلز معمولاً توسط روزنامه‌نگاران، افشاگران و فعالانی استفاده می‌شود که به دنبال حداکثر ناشناس بودن هستند. بنابراین، می‌توانید مطمئن باشید که با این توزیع در محیطی امن قرار دارید.

کیوبز (Qubes) – سیستم‌عامل مبتنی بر KVM

کیوبز او‌اس (Qubes OS) از فناوری Xen Hypervisor استفاده می‌کند تا برنامه‌ها را در محیط‌های مجازی‌سازی‌شده جداگانه اجرا کند. می‌توان آن را به‌عنوان نسخه‌ای از یک سیستم‌عامل لینوکس دسکتاپ با شباهت‌هایی به Proxmox در نظر گرفت، اما با رابط کاربری گرافیکی سنتی‌تر که برای انجام چندوظیفگی و بهره‌وری طراحی شده است. این روش اجرا، امکان جداسازی برنامه‌ها و وظایف را فراهم می‌کند، به‌طوری که هر نمونه (یا به اصطلاح «کیوب») در قالب سیستم‌عامل خود اجرا می‌شود و نمی‌تواند با دیگر کیوب‌ها ارتباط برقرار کند.

جالب اینجاست که می‌توانید برنامه‌ها یا سرویس‌ها را در کیوبز با استفاده از قالب‌های سیستم‌عامل دیگر، مانند فدورا یا حتی توزیع‌های متمرکز بر حریم خصوصی مانند Whonix، اجرا کنید. این سطح از انعطاف‌پذیری در اجرای نرم‌افزارها بسیار جذاب است. کیوب‌ها را می‌توان با تنظیمات فایروال و دسترسی به ورودی/خروجی سخت‌افزار کاملاً شخصی‌سازی کرد. حتی می‌توانید تنظیم کنید که کیوب‌ها پس از خاموش شدن سیستم به‌طور کامل حذف شوند تا حداکثر حریم خصوصی حفظ شود.

استفاده از کیوبز نیازمند تغییر در نحوه استفاده از کامپیوتر است، مشابه انتقال از یک محیط سنتی مبتنی بر پنجره به یک محیط دسکتاپ کاشی‌چین (Tile-Based). این سیستم‌عامل برای کاربرانی که به دنبال تجربه‌ای متفاوت و امن هستند، گزینه‌ای بی‌نظیر است.

پیور او‌اس (PureOS) – شکل خالص حریم خصوصی

برخلاف برخی دیگر از توزیع‌های این فهرست، پیور او‌اس (PureOS) امکان نصب سنتی روی دیسک را دارد و برای کاربرانی که به دنبال تجربه‌ای مشابه دسکتاپ‌های معمولی هستند، گزینه‌ای مناسب است. این توزیع از محیط دسکتاپ قدرتمند Gnome بهره می‌برد و تجربه‌ای پایدار و کاربرپسند ارائه می‌دهد. اما اجازه ندهید این سادگی شما را فریب دهد؛ پیور او‌اس با تمرکز بر امنیت و حریم خصوصی توسعه یافته است.

مرورگر PureBrowser، که نسخه‌ای تقویت‌شده از فایرفاکس است، به همراه Thunderbird و دیگر برنامه‌های امن به‌صورت پیش‌فرض در این توزیع موجود هستند. امکان رمزنگاری کامل دیسک نیز فراهم است و در صورتی که سخت‌افزار شما از آن پشتیبانی کند، حتی می‌توانید از کلیدهای خاموشی سخت‌افزاری (Hardware Kill Switches) استفاده کنید. اگرچه پیور او‌اس به اندازه برخی دیگر از گزینه‌ها پیشرفته نیست و ترافیک شما را از طریق تور هدایت نمی‌کند، اما برای کاربرانی که از macOS یا ویندوز به لینوکس مهاجرت می‌کنند، گزینه‌ای عالی محسوب می‌شود.

هونیکس (Whonix) – یک سیستم‌عامل درون سیستم‌عامل دیگر

هونیکس به‌صورت یک توزیع لینوکس کامل و مستقل که روی سخت‌افزار اجرا شود طراحی نشده، بلکه به‌عنوان یک ماشین مجازی درون سیستم‌عامل دیگری عمل می‌کند، مشابه آنچه در کیوبز دیدیم. اگرچه به‌طور فنی یک سیستم‌عامل مستقل نیست، اما نمی‌توان فهرستی از توزیع‌های لینوکس متمرکز بر حریم خصوصی را بدون اشاره به وان‌ایکس کامل کرد. این توزیع ارزش گنجاندن در این فهرست را دارد، حتی اگر برای اجرای آن به سیستم‌عامل دیگری نیاز باشد.

هونیکس علاوه بر اجرای ماشین مجازی اصلی، یک نمونه اضافی به‌عنوان دروازه (Gateway) ایجاد می‌کند که از شبکه تور برای مخفی کردن آدرس IP شما استفاده می‌کند، بدون نیاز به VPN. به‌تنهایی، وان‌ایکس راه‌حلی قابل اعتماد برای نیازهای امنیتی و حریم خصوصی شماست، اما وقتی با سیستم‌عاملی مانند کیوبز ترکیب شود، قدرت آن چند برابر می‌شود. این توزیع به دلیل سابقه طولانی در ارائه امنیت و حریم خصوصی، شهرت قابل توجهی کسب کرده است.

هیچ‌گاه کاملا امن نیستید

تنها راه تضمین‌شده برای محافظت از کامپیوتر در برابر حملات، بدافزارها، نقض حریم خصوصی و سایر تهدیدات، قطع کامل اتصال آن از شبکه است. اما اگر مانند اکثر ما به اینترنت نیاز دارید، این توزیع‌های لینوکس متمرکز بر حریم خصوصی می‌توانند به‌طور قابل توجهی امنیت شما را تقویت کنند.

با این حال، باید به سهولت استفاده نیز توجه کنید. بسیاری از این توزیع‌ها برای کاربران پیشرفته یا افرادی با تجربه در استفاده از لینوکس طراحی شده‌اند. برای مثال، تیلز و هونیکس نمی‌توانند جایگزین سیستم‌عامل‌های دسکتاپ معمولی مانند اوبونتو یا لینوکس مینت شوند و بیشتر برای کاربرانی مناسب هستند که به شدت به حفظ حریم خصوصی و عدم به‌جا گذاشتن ردپا در فعالیت‌های آنلاین خود اهمیت می‌دهند. پیش از مهاجرت به این توزیع‌ها، بهتر است درباره محدودیت‌ها و نکات خاص هر یک مطالعه کنید.